نگرانی و دلهره تقریبا در تمامی افرادی که مشغول به کار هستند، در خصوص وضعیت کاری و بازنشستگی آنان وجود دارد. بسیاری از افراد در این اندیشه هستند که در زمان از کار افتادگی و یا عدم توانایی در تامین مخارج به علت کهولت سن و بازنشستگی چگونه زندگی خود را تامین نمایند؟ بیمه تامین اجتماعی یک راه حل مطمئن برای حل این نگرانی و دغدغه است.
سازمان تامین اجتماعی چیست؟
سازمان تامین اجتماعی یک سازمان وابسته به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است که برای تعمیم و گسترش انواع بیمه های اجتماعی و نیز استقرار نظام هماهنگ که با برنامه های تامین اجتماعی متناسب باشد و نیز تمرکز وجوه و درآمد های موضوع قانون تامین اجتماعی و سرمایه گذاری و بهره‌برداری از محل وجوه و ذخایر ایجاد شده است.
سازمان تامین اجتماعی به افراد این تضمین را می دهد که پس از زمان بازنشستگی، حق بیمه را به همراه مستمری دریافت خواهند نمود؛ به علاوه در طول دوره تحت پوشش این بیمه بودن امکان استفاده از خدمات درمانی تامین اجتماعی فراهم شده است.
بیمه تامین اجتماعی
داشتن بیمه تامین اجتماعی برای تمامی افرادی که مشغول به کار هستند ضروری به نظر می رسد. همان گونه که ذکر نمودیم تامین اجتماعی با بیمه تامین اجتماعی از کارمندان و سایر افراد مشغول به کار حمایت می نماید. به عبارتی دیگر حقوق بیمه گذار توسط بیمه تامین اجتماعی تضمین شده و بر اساس قانون از طریق ارائه مستمری پس از بازنشستگی و ارائه خدمات درمانی بیمه گذار را حمایت می نماید.
آمار ها نشان می دهد که حدود ۴۲ میلیون نفر از جمعیت جامعه ایران دارای بیمه تامین اجتماعی بوده و از خدمات این سازمان بهره‌مند می گردند. به علاوه حدود سه و نیم میلیون نفر بازنشسته و مستمری بگیر سازمان تامین اجتماعی می باشند. بازنشستگان و بیمه گذاران تامین اجتماعی امکان استفاده از خدمات مالی و رفاهی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی را داشته و می توانند از مزایای آن بهره‌مند گردند.
انواع بیمه تامین اجتماعی
بیمه های ارائه شده توسط سازمان تامین اجتماعی دارای انواع مختلفی هستند که از جمله آن ها می توان به بیمه خویش فرما، بیمه اجباری و بیمه بیکاری اشاره نمود. بیمه خویش فرما خود به دو دسته بیمه اختیاری و بیمه کارفرمایان تقسیم بندی می گردد.
- بیمه خویش فرما
- بیمه اختیاری
- بیمه کارفرمایان
- بیمه اجباری
- بیمه بیکاری
بیمه خویش فرما
بیمه خویش فرما به نوعی از بیمه تامین اجتماعی گفته می‌شود که در آن خود شخص اقدام به بیمه نمودن خود می نماید. این نکته را در نظر بگیرید که شخص در صورت داشتن این نوع بیمه انواع پوشش های بیمه بیکاری به وی تعلق نخواهد گرفت.
بیمه اختیاری خویش فرما
افرادی که تحت پوشش بیمه نیستند، می توانند با پرداخت حق بیمه مشخصی، خود را تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار دهند. لازم به ذکر است که حق بیمه باید در زمان مشخصی پرداخت گردد تا قرارداد شما با سازمان تامین اجتماعی باطل نشده و بتوانید از مزایای این بیمه استفاده نمایید.
بیمه کارفرمایان
یک تصور عمومی وجود دارد که در آن بیمه تنها مخصوص کارمندان است. این تصور صحیح نبوده و کارفرمایان نیز می توانند همانند کارمندان پس از بازنشستگی حقوق خود را دریافت نمایند. به این منظور می توان از نوع بیمه کارفرمایان که در خدمات سازمان تامین اجتماعی گنجانده شده است استفاده نمود.
بیمه اجباری
بیمه اجباری به نوعی از بیمه گفته می‌شود که شخص در هنگام فعالیت در کارخانه و یا شرکت از مزایای این بیمه بهره‌مند می گردد. در این نوع بیمه کارفرما ملزم است که کارگر را بیمه نموده و ۲۳ درصد از حق بیمه وی را پرداخت نماید. ۷ درصد باقی مانده از ۳۰ درصد حق بیمه را خود شخص بیمه شده باید پرداخت نماید.
بیمه بیکاری
بیمه بیکاری نیز در زمره انواع بیمه اجباری قرار می گیرد. همان گونه که از نام آن پیدا است، این بیمه مخصوص زمانی است که فرد بیکار بوده و شغلی ندارد. لازم به ذکر است که تمامی افرادی که دارای بیمه تامین اجتماعی از طرف کارفرمای خود هستند، مشمول بیمه بیکاری نیز می باشند.
مزایای بیمه تامین اجتماعی
بیمه تامین اجتماعی دارای مزایای فراوانی برای افرادی است که از این بیمه بهره می گیرند. یکی از مهمترین مزیت های این بیمه حقوق بازنشستگی است که پس از بازنشستگی به افراد دارای این بیمه تعلق می گیرد. به علاوه با استفاده از بیمه تامین اجتماعی می توان برای زمان از کار افتادگی خود یک ضمانت معتبر تهیه نمود.
از مهمترین مزایای بیمه تامین اجتماعی می توان به استفاده از این بیمه برای کاهش هزینه های درمانی اشاره نمود. به علاوه از این بیمه می توان برای هزینه های کفن و دفن بهره‌مند شد.
خدمات و تعهدات کوتاه مدت بیمه تامین اجتماعی
بیمه تامین اجتماعی به منظور رفاه و حمایت افراد تحت پوشش بیمه خود، خدمات کوتاه مدت و بلند مدتی ارائه می نماید. خدمات کوتاه مدت بیمه تامین اجتماعی عبارت است از: غرامت دستمزد ایام بیکاری، غرامت دستمزد ایام بیماری، هزینه سفر و اقامت همراه بیمار، پروتز و اورتز (تامین هزینه وسایل کمک پزشکی)، غرامت نقص عضو مقطوع، کمک هزینه ازدواج، هزینه کفن و دفن، مقرری بیمه بیکاری، حمایت های درمانی در موارد بیماری، بارداری، حوادث و…
خدمات و تعهدات بلند مدت بیمه تامین اجتماعی
خدمات بلند مدت بیمه تامین اجتماعی شامل مستمری بازنشستگی، از کار افتادگی کلی، مستمری از کار افتادی جزئی، مستمری بازماندگان، مزایای نقدی، غیرنقدی و عیدی مستمری بگیران (کمک عائله مندی، کمک هزینه اولاد، عیدی) می باشد.
شرایط بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی چیست؟
داشتن شرط رده سنی و مقدار سوابق برای آن که بازنشست شده و بتوانید حقوق بازنشستگی دریافت نمایید، الزامی می باشد. از نظر رده سنی، آقایان پس از رسیدن به سن ۵۵ سالگی و بانوان پس از رسیدن به سن ۶۰ سالگی در صورت داشتن حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه، می توانند درخواست بازنشسته شدن داده و مستمری بازنشستگی را دریافت نمایند.
شرایط درخواست بازنشستگی برای کارگران چیست؟
کارگران ساختمانی در صورت داشتن یکی از شروط زیر می توانند درخواست بازنشستگی و دریافت مستمری داشته باشند:
- دارا بودن حداقل میزان سابقه تعیین شده در قانون تامین اجتماعی پیش از تاریخ تقاضا و داشتن ۶۰ سال تمام سن
- دارا بودن ۳۵ سال کامل سابقه پرداخت حق بیمه بدون آن که شرایط سنی شخص در نظر گرفته شود.
شرایط بیمه تامین اجتماعی
پیش از آن که اقدام به درخواست برای تحت پوشش قرار گرفتن بیمه تامین اجتماعی نمایید لازم است ابتدا اطمینان حاصل کنید که از شرایط آن برخوردار هستید. تعدادی از شرایط سازمان تامین اجتماعی برای تحت پوشش بیمه قرار دادن اشخاص مختلف به طور مختصر در زیر آمده است:
- برای آن که آقایان تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار گیرند، لازم است که دارای کارت خدمت پایان سربازی باشند.
- آقایان باید دارای سابقه پرداخت بیمه حداقل به مدت ۳۰ باشند و در صورتی که کارت پایان خدمت نداشته و حداقل سابقه ۳۰ روز پرداخت بیمه را ندارند، لازم است تا حرفه ای یاد گرفته و پس از دریافت پروانه بتواند تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار گیرد.
- پس از آن که ثبت نام شما انجام شد، یک کد به نام شماره بیمه به شما تعلق می گیرد. این کد در واقع کد هویتی شما در سازمان تامین اجتماعی می باشد.
- حداکثر سن اشخاص برای بیمه شدن، ۵۰ سال است.
- اگر شما دارای سن بیشتر از ۵۰ سال باشید و نیز سابقه پرداخت ۱۰ سال حق بیمه در سازمان تامین اجتماعی را دارا باشید، می توانید تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی بدون شرایط سنی قرار بگیرید.
- اگر شخص تقاضا کننده برای بیمه تامین اجتماعی دارای سن بیشتر از ۵۵ سال باشد، باید معادل مدت مازاد سنی خود، حق بیمه خود را پرداخت نماید تا بتواند از خدمات بیمه تامین اجتماعی بهره‌مند گردد.
- اشخاصی که دارای بیش از ۱۰ سال سابقه پرداخت بیمه تامین اجتماعی باشند، از شرایط سنی معاف می گردند.
- چنان چه شخصی یک بار با سازمان تامین اجتماعی قرارداد بیمه اختیاری منعقد نموده باشد، می تواند تا ۳ بار بیمه اختیاری را بدون شرایط سنی منعقد نماید.
- اگر شخصی متقاضی بیمه خویش فرما یا همان اختیاری بوده و با مدارک غیر قانونی یا به عبارتی جعل اسناد و سند سازی اقدام به انعقاد قرارداد نماید، بیمه شخص متخلف قطع شده و امکان استفاده از مزایای سازمان تامین اجتماعی را نخواهد داشت.
جمع‌بندی
در این مقاله به معرفی سازمان تامین اجتماعی و نیز بیمه تامین اجتماعی پرداختیم. همان گونه که مطالعه نمودید، این سازمان خدمات بی شماری را به منظور حمایت از شاغلین انجام می دهد که از جمله آن ها ارائه خدمات درمانی می باشد. به علاوه با داشتن بیمه تامین اجتماعی، نگرانی و دلهره ای در خصوص زمان بازنشستگی و از کار افتادگی نخواهید داشت.
